Skoliozy

Postawa skoliotyczna

Postawa skoliotyczna

• Postawa skoliotyczna to deformacja w jednej płaszczyźnie, albo czołowej albo poprzecznej, gdzie widoczne jest skrzywienie lub rotacja, zwana także torsją. W odróżnieniu od skoliozy, wada ta jest korygowana przez dziecko w czasie badania po zwróceniu uwagi.

Wynika z zaburzonego balansu między mięśniami tułowia.

Przyczny

•    problem wynikający z nawyków związanych z siedzeniem w szkole w nieprawidłowej pozycji, używaniem plecaków zakładanych na jedno ramię.

•    Postawa skoliotyczna ze skrzywieniem bocznym jest również obserwowana u osób z nierówną długością kończyn. Wyrównanie długości kończyn wkładką ortopedyczną lub podkładką spowoduje skorygowanie postawy.

Leczenie

• W leczeniu stosowana jest gimnastyka korekcyjna i ćwiczenia przywracające prawidłowy balans pomiędzy mięśniami tułowia.

Skolioza - boczne skrzywienie kręgosłupa (WIELOPŁASZCZYZNOWE)

Skolioza

Skolioza powstaje na skutek zaburzenia wewnętrznej równowagi kręgosłupa pod wpływem zadziałania czynnika etiologicznego  

Zdefiniować można jako jedno lub więcej skrzywień bocznych kręgosłupa z rotacją kręgów lub bez i bezpośrednio lub pośrednio z nim związanych części narządu ruchu oraz klatki piersiowej, narządów wewnętrznych itp., powstałych głównie w okresie wzrostu człowieka

Skrzywienie w każdej płaszczyźnie strzałkowej, czołowej i poprzecznej

Etapy rozwoju skoliozy

•    W początkowej fazie występuje wygięcie pierwotne, w którym stwierdza się zwężenie krążków międzykręgowych po stronie wklęsłości wygięcia oraz utratę ich elastyczności. Jednocześnie występują wzmożone potencjały czynnościowe mięśni po stronie wypukłej skrzywienia. Bardzo szybko dołączają się zmiany strukturalne w kręgach, które zgodnie z prawem Delpecha – Wolffa rosną wolniej po stronie wklęsłości wygięcia i przybierają kształt klinowaty. Ten mechanizm współdziałania grawitacji, nierównomiernych obciążeń i sił wzrostowych, powodują stałe zwiększanie się wygięcia kręgosłupa. Zachwiana zostaje równowaga troficzna kości, chrząstki i mięśni

•    W 1956 roku Wejsflog dokonał podziału objawów skoliotycznych na trzy grupy w zależności od wielkości zmian deformacyjnych układu ruchu.

Objawy skoliotyczne I rzędu

•    ( deformacje dotyczące kręgosłupa )

•    boczne wygięcie kręgosłupa z łukowatym przebiegiem linii wyrostków kolczystych –

•    wygięcie przednio – tylne –

•    rotacja kręgów,

•    torsja i sklinowacenie

Objawy skoliotyczne II rzędu

•       deformacje dotyczące elementów szkieletu bezpośrednio związanych z kręgosłupem

•       - garb żebrowy tylny ( gibbus costalis posterior ) – • wgłębienie żebrowe tylne ( impressio costalis posterior ) –

•       garb żebrowy przedni ( gibbus costalis anterior ) –

•       wgłębienie przednie - przesunięcie klatki piersiowej ( transpositio thoracis ) najczęściej w stronę wypukłą –

•       nachylenie klatki piersiowej ( inclinatio thoracis ) –

•       torsja klatki piersiowej ( torsio thoracis ) - wystawanie biodra

Objawy skoliotyczne III rzędu

•    pogłębienie trójkąta taliowego po stronie wklęsłości –

•    uniesienie łopatki po stronie wypukłości,

•    oddalenie od linii wyrostków kolczystych oraz rotacja na zewnątrz widoczna różnica w ustawieniu kątów dolnych łopatek

•    asymetria barków

Scoliosis Research Society podział etiologiczny  

•      . Wrodzona

•      2. Nerwowo - mięśniowa

•      3. Urazowa

•      4. Choroby reumatyczne

•      5. Neurofibromatoza

•      6. Choroby zakaźne kręgosłupa

•      7. Zaburzenia przemiany materii

•      8. Zaburzenia tkanki mezenchymatycznej

•      9. Guzy

•      10. Przykurcze mięśni

•      11. Skolioza idiomatyczna

•      12. Anomalie w stawach krzyżowo – biodrowych • 13. Osteochondrodystrofia

•      14. Inne [13].

Diagnostyka

•      Do przeprowadzenia kompletnego badania skrzywień potrzebne SA następujące

•      narzędzia :

•      - waga medyczna ze wzrostomierzem

•      - taśma Rosenthala

•      - taśma miernicza

•      - obwodomierz

•      - dyferencjometr

•      - lustro ortopedyczne z naniesioną siatką

•      - spirometr

•      - pisak do rysowania po skórze

•      - goniometr

•      - skoliometr

•      - pion

•      - RTG

•      - linijka Raimondiego

•      - linijka [13].

Objawy

•    - wygięcie boczne, z towarzyszeniem kifozy lub lordozy, zwykle w odcinku piersiowym i w pawo

•    - rotację wokół własnej osi

•    - wystawanie barku do przodu i ku górze z jednej strony

•    - asymetrię trójkątów taliowych

•    - przemieszczenie jednego z bioder do boku i ku górze

•    - garb, będący wypukłością żebrową tylną, położony po stronie wypukłej skrzywienia

•    - wyboczenie tułowia

•    - wał lędźwiowy

Czynniki ryzyka

•    obecność skoliozy wśród członków rodziny.

•    wczesny wiek wystąpienia skoliozy

•    płeć męska

•    duży kąt skrzywienia

•

W zależności od stopnia zaawansowania zmian, wyróżnia się następujące stadia skoliozy ( wg M.Kutzner-Kozińskiej 1981):

a)                       postawa skoliotyczna – wstępne stadium wady. Występuje asymetria barków, łopatek, trójkątów talii, ale nie dochodzi jeszcze do bocznego skrzywienia;

b)                      skolioza I^o – to skrzywienie, kiedy wartości kątowe nie przekraczają 30^o. Zmiany dotyczą układu mięśniowo – wiązadłowego, bez zniekształceń kostnych;

c)                       skolioza II^o – skrzywienie o wartościach kątowych 31^o-60^o. Występują zmiany w kręgach i krążkach międzykręgowych. Kręgosłup ulega zrotowaniu, co objawia się garbem żebrowym;

d)                      skolioza III^o – skrzywienie o kącie przekraczającym 60^o, z daleko posuniętymi zmianami strukturalnymi jak: torsja i sklinowacenie kręgów, deformacja żeber i miednicy.

Boczne skrzywienia kręgosłupa I^o,II^o,III^o.

Postęp skoliozy u tej samej pacjentki, niewłaściwie leczonej. RTG wykonywany co 2 lata

Metoda  Cobba

•    Służy do obliczania stopnia skrzywienia kręgosłupa w skoliozach

•    wykreślamy prostych wzdłuż górnej powierzchni górnego kręgu krańcowego skrzywienia i dolnej powierzchni dolnego kręgu krańcowego

Skoliozę określamy jako zniekształcenie przekraczające 10° w płaszczyźnie czołowej, mierzone metodą Cobba, na zdjęciu rentgenowskim.

Skoliozy funkcjonalne (czynnościowe) – są to skoliozy, w których nie stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa

Skoliozy strukturalne – to skoliozy, w których stwierdzamy utrwalone zmiany:

1.   Kostnopochodne (osteopatyczne):

wrodzone torakogenne

układowe

2.   Neuropochodne (neuropatyczne):

wrodzone porażenne – wiotkie porażenne – spastyczne inne neuropochodne

3.   Mięśniowopochodne (miopatyczne): wrodzone

dystrofie mięśniowe inne mięśnio pochodne

4.   Idiopatyczne (o nie ustalonej etiologii) i stanowią 8090% skolioz strukturalnych.

•     Nieznana przyczyna w większości przypadków powstawania skolioz zmusza do leczenia objawowego. Ogranicza się ono do przeciwdziałania widocznym skutkom choroby.

•     Pilna obserwacja przez rodziców i nauczycieli pozwala na wczesne wykrycie skoliozy i właściwe leczenie, które pozwoli zapobiec późnym następstwom deformacji.

Nie leczona skolioza może prowadzić do:

-        zniekształcenia klatki piersiowej,

-        uciskania narządów wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i oddychania,

-        zmniejszonej sprawności fizycznej,

-        duszności,

-        kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu żebrowego.

W zależności od czasu wystąpienia skoliozy idiopatyczne dzielą się na 3 grupy:

•    W zależności od czasu wystąpienia skoliozy idiopatyczne dzielą się na 3 grupy:

•    wczesnodziecięce 0-3rż

•    dziecięce 3-10rż

•    młodzieńcze10-20rż

•    Skoliozy zdiagnozowane powyżej 20 roku życia to skrzywienia dorosłych, które są osobnym problemem medycznym.

•

Metody komputerowe

•    Technika Moira

•    Technika Isis

•    Posturometr

•    Metrecom system

Stopień dojrzałości kości

•    Większość skolioz przestaje się pogłębiać w momencie dojrzałości kostnej

•    U dziewcząt występuje około 17r ż u chłopców jakies 18 miesięcy później

•    Do ustalenia tego procesu wykorzystuje się skale Rissera

•    Kostnienie  grzebieni biodrowych zaczyna się od kolca biodrowego górnego przedniego a w ostatnim etapie następuje zrost grzebienia z kością biodrową

Skala Rissera

Nauka przyjmowania postawy skorygowanej:

1.   Pozycje odciążające kręgosłup od ucisku osiowego,   szeroko stosowane leżenia

2.   ustawienie przy ścianie

3.   przed lustrem z kontrolą wzrokową

4.   z zamkniętymi oczami – z wykorzystaniem czucia głębokiego

5.   elongacja kręgosłupa czynna (wyciąganie się, „rośnięcie”), symetria postawy.